«Атырау облысында алғашқы интеграцияланған газ-химия кешенін салу. Екінші кезең (Полиэтилен өндірісі)» жобасы
Полиэтилен өндіру жобасы Атырау облысындағы «Ұлттық индустриялық мұнай-химия технопаркі» арнайы экономикалық аймағының «Қарабатан» өнеркәсіптік аймағының аумағында іске асырылуда.
Қазақстанда полиэтилен өндіретін зауыт құрылысының негізгі мақсаты – импортқа тәуелділікті азайтып, жергілікті өндірісті дамыту. Бұл өз кезегінде экономикалық өсуге, жұмыс орындарын ашуға және елдің экспорттық әлеуетін арттыруға ықпал етеді.
Өндіріс көлемі әлемдік полиэтилен өндірісінің шамамен 1%-ын құрайды, ал ауқымы мен технологиялық жарақтануы бойынша жаңа зауыт әлемдегі ең ірі кәсіпорындардың біріне айналады.
Өндіріс қуаты: жылына 1 250 мың тонна полиэтилен.
Шикізат: жылына шамамен 1,6 млн тонна көлемінде этан.
Жобаны іске асыру кезеңі: 2022–2029 жылдар аралығы.
Жұмыс орындары:
құрылыс кезеңінде (уақытша) – шамамен 8000 жұмыс орны;
пайдалану кезеңінде (тұрақты) – 800-ден астам жұмыс орны.
Жоба Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың елдің батыс өңірінде мұнай-газ-химия өнеркәсібі кластерін дамыту жөніндегі тапсырмасы шеңберінде іске асырылуда. Бұл Қазақстанның өңдеу өнеркәсібіндегі ең ауқымды жоба болмақ.
Жобаны іске асыру Қазақстан Республикасының келесі стратегиялық құжаттарында көрсетілген:
- ҚР Үкіметінің 2021 жылғы 21 мамырдағы № 337 қаулысымен бекітілген Атырау облысын әлеуметтік-экономикалық дамытудың 2021 – 2025 жылдарға арналған кешенді жоспары;
- ҚР Үкіметінің 2023 жылғы 30 қарашадағы № 1062 қаулысымен бекітілген Аса ірі мұнай-газ және мұнай-газ химиясы жобаларын дамытудың 2023 – 2027 жылдарға арналған кешенді жоспары;
- 2024 жылғы қарашада ҚР Премьер-Министрінің бірінші орынбасары Р. В. Скляр бекіткен 2024 – 2030 жылдарға арналған мұнай-газ химиясы өнеркәсібін дамыту жөніндегі жол картасы;
- ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрінің 2022 жылғы 26 қыркүйектегі № 534 бұйрығымен бекітілген индустрияландырудың бірыңғай картасы.
Қолданылатын технологиялар:
| Бу крекингі (пиролиз) қондырғысы | Lummus Technology (АҚШ) |
|---|---|
| Полимерлеу қондырғысы | Chevron Phillips Chemical (АҚШ), Univation (АҚШ) |
| Сызықтық альфа-олефин (САО) қондырғысы | Axens (Франция) |
Мердігерлер:
- Бастапқы құрылыс жұмыстары (құрылыс алаңды тегістеу, жер жұмыстары, алаңішілік және сыртқы жолдардың құрылысы және т.б.) – «BI Industrial» ЖШС.
- Бу крекингі (пиролиз) қондырғысы – Tecnicas Reunidas (Испания) және Sinopec Engineering Incorporation (ҚХР) компанияларының консорциумы. EPC-келісімшартқа 2024 жылы 18 қыркүйекте қол қойылды.
- Полимерлеу және жалпы зауыттық шаруашылық объектілері – ЕРС-мердігер 2025 жылдың 1-тоқсанында анықталады деп күтілуде.
Маркалы ассортимент:
- 20-дан астам полиэтилен маркасын (HDPE тығыздығы жоғары полиэтилен және LLDPE тығыздығы төмен сызықтық/желілік полиэтилен) өндіру жоспарланған, оның 40%-ы премиум санатқа жатады.
- Өнімді Қазақстан, ТМД елдері, Еуропа, Қытай, Түркия нарықтарына шығару жоспарланған.
Полиэтиленді өнеркәсіпте және тұрмыста қолдану
Өндірісте келесі салаларда қолданылады:
- Газ және су құбырларына, кәріз, желдету және жылыту қондырғыларына арналған құбырлар мен арматуралар;
- Сұйықтықтарға, химиялық заттарға, отынға, тұрмыстық қалдықтарға арналған ыдыстар;
- Əр түрлі мақсаттағы пленкалар (орау, жабу, геомембраналық және т. б.);
- Жылжымалы жолақтар;
- Химиялық төзімді еден жабындары;
- Оптикалық талшықты кабель қаптамалары, сымдарды оқшаулау;
- Автокөлік бөлшектері;
- Электр құралдары;
- Ойыншықтар;
- Аксессуарлар мен тұрмыстық техника;
- Сусындарға, косметикаға арналған бөтелкелер.
Полиэтилен медицинада
Полиэтилен медициналық құралдар мен аспаптардың бөлшектерін, пациенттерге күтім жасау заттарын, зертханалық жабдықты, стерилизатор корпустарын, түтіктерді, тамшуырларды және т. б. өндіру үшін қолданылады.
Ол сондай-ақ әртүрлі мақсаттағы жұмсақ ыдыстарды, арнайы ыдыстарды, дәрі-дәрмектерге арналған қаптамалардың әртүрлі түрлерін, байланыстырушы түтіктерді, шприц түтіктерін, протездік-ортопедиялық бұйымдарды және т. б. өндіруде қолданылады.
